طبق قانون ثبت، سندی از طرف دولت دارای اعتبار است که در دفتر اسناد رسمی ثبت شده باشد و همین امر اهمیت داشتن سند رسمی را نشان می دهد.
سند تک برگ
انواع سند :1. ممکن است دفترچه ای و منگوله دار باشد که سابقاً برای املاک صادر می شد و به دلیل ضعف امنیتی آن تبدیل به سند تک برگ شد. ممکن است 2. سند مشاعی باشد که در برگ A3 تنظیم می شود و ممکن است 3. تک برگ باشد که مورد بحث ماست.
از سال ١٣٩٠ همه اسنادی که در مورد اموال غیرمنقول صادر شده است به صورت سند تکبرگ بوده و به صورت سند منگوله دار صادر نمیشود این امر به منظورجلوگیری از بروز هرگونه جرم اعم از جعل یا سوء استفاده انجام شد.
سند دفترچه ای ایراداتی دارد که شامل: ضعف امنیتی، عدم درج نشانی، آدرس و موقعیت جغرافیایی ملک که باعث سوءاستفاده برخی می شد، وجود اطلاعات اضافی از پیشینه و سابقه سند بر روی آن و سهولت انجام اعمال مجرمانه و درز اطلاعات محرمانه افراد، هزینه بالای چاپ دفترچه، الحاق، سرب و نگهداری مشکل دانسته اند.
ویژگی های برتر سند تکبرگ که از هر لحاظ دارای ارجحیت است. عبارتند از:
- درج مشخصات مالک و ملک بهصورت مکانیزه و کاملا الکترونیک.
- داشتن هولوگرام مخصوص که از وقوع هرگونه جعلی جلوگیری میکند. وجود هولوگرام روی سند تک برگ این مزیت را دارد که به راحتی قابل جعل نیست. با این وجود باز به سند تک برگ اعتماد نکرده و برای خرید یک ملک از اداره ثبت استعلام نمایید.
- درج کلیه اطلاعات مربوط به مالک و ملک با داشتن قابلیت بهروزرسانی هرگونه نقل و انتقال. سند تک برگ از آنجایی که رسمی است در همه جا معتبر است و دولت دارنده آن را مالک ملک می داند و علاوه بر این چون صدور آن سیستمی و مکانیزه است و احتمال جعل در آن بسیار کم است اهمیت بیشتری پیدا می کند.
- امکان صدور سند تکبرگی در مورد املاک مشاعی برای هر یک از مالکان ملک مشاع. در سند دفترچه ای وقتی ملک چند مالک داشت، درج نام همه مالکین و این که دفترچه سند در دست کدام یک از شرکا باشد مطرح بود به طور نمونه در حالت اشاعه املاک، وقتی فردی یک دهم ملک را مالک بود صدور دفترچه و نحوه تعیین سهم به سختی انجام می شد در حالی که در سند تک برگ برای فرد سند تک برگ برای یک دهم سهم صادر خواهد شد
مزیت دیگر سند تک برگ این است که فرآیند انتقال سند به نام خریدار و درخواست، تعویض سند توسط وی در یک زمان و در یک محل انجام و از اتلاف وقت و هزینه زیاد جلوگیری و دارای نظم بیشتری است. در سند تک برگ نقشه هوایی کاداستر ملک روی آن قرار دارد که می توان دقیقاً محل ملک را دریافت. به همین دلیل سند تک برگ را سند تک برگ کاداستر هم می نامند.
نکته مهم این است که سند تکبرگ در مورد کلیه معاملات اعم از خرید یا هرگونه نقل و انتقال، از سال ١٣٩٠ به بعد، صادر شده و همچنین تمام اسناد منگولهدار قدیمی بهصورت تکبرگی تعویض میشوند.
مراحل تعویض سند منگوله دار قدیمی به سند تکبرگی
جهت تعویض سند منگوله دار قدیمی به سند تکبرگی باید مراحل ذیل انجام گیرد:
1- مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک کشور: در وهله نخست متقاضی دریافت سند تکبرگی بایستی به اداره ثبت اسناد و املاک مراجعه کرده و فرمهای مخصوص را تکمیل کند. اگر ملک دارای چندین مالک مشاعی است، میبایست همه آنها فرمها را تکمیل کنند.
همچنین فرم مخصوص اداره پست نیز باید تکمیل شود. چرا که مسئولیت ارسال سند تکبرگ به مالک، بر عهده اداره پست است.
غلاوه بر این لازم است کلیه تسویهحسابهای شهرداری، استعلام سند، ارائه نامه از سازمان نوسازی مبنی بر کاربری ملک و … نیز انجام گیرد.
2- ارائه سند منگوله دار: متقاضی دریافت سند تکبرگی، باید سند منگوله دار را ارائه دهد و در صورتی که سند گم شده باشد یا به هر نحوی به آن دسترسی نباشد، باید قبل از انجام هر اقدامی، سند المثنی دریافت شود.
3- پرداخت کلیه هزینهها و ارائه کلیه مدارک مربوط به مالک و ملک.
4- ذکر آدرس دقیق ملک همراه با کروکی و کد پستی.
5- با توجه به اینکه امروزه درخواست صدور سند، بهصورت الکترونیک انجام میشود، میتوان با کد رهگیری که در زمان تشکیل پرونده، اختصاص داده میشود، مراحل صدور سند را پیگیری کرد.
نحوه صدور سند مالکیت تکبرگ برای مالک جدید ملک
نحوه صدورسند مالکیت تکبرگ برای مالک جدید ملک، همان مراحلی اشاره شده در بالا است. اما ذکر این نکته الزامی است که حتما باید این انتقال در دفتر اسناد رسمی ثبت شود و خریدار و فروشنده هر دو حضور داشته باشند و امضا کرده و استعلام نیز انجام شود؛ مبنی بر اینکه ملک در رهن نباشد.
در گذشته نقل و انتقال سندهای منگوله دار در دفترچه قید میشد. اما نقل و انتقال سند تکبرگ به صورت مکانیزه است و دفتر ثبت اسناد بهصورت مکانیزه، خلاصهای از نقل و انتقال را به اداره ثبت اسناد ارسال میکنند. در این شرایط جهت صدور سند تکبرگی حدوداً بیست روز کاری زمان احتیاج است.