در خصوص محرمیت، نسب و ارث در اهدای جنین
با توجه به نوظهور بودن پدیده اهدای جنین، هنوز حقوقدانان و فقها به دیدگاهی واحد دست نیافته‌اند و چند دیدگاه عمده شکل گرفته است:
دیدگاهی که والدین ژنتیک را پدر و مادر حقیقی طفل می‌داند. با پذیرش این باور، اصل اهدای جنین اقدامی ناصحیح و منجر به اختلاط در نسب میشود. فرزند حاصل از اهدا، هیچ رابطه نسبی با والدین متقاضی ندارد و حداکثر ممکن است بتوان به خاطر قیاس زایمان و بارداری زن متقاضی با رضاع و شیر دادن، به محرمیت میان طفل و زن متقاضی قائل بود. اهدای جنین با قبول این نظر، فرزند را از والدین حقیقی خود جدا می‌کند و امکان توارث میان آنها را در عمل منتفی می‌سازد. علاوه بر این، به منظور صدور شناسنامه به نام والدین متقاضی، فرزند ناشی از اهدا به اشتباه جزو ورثه والدین متقاضی قلمداد میشود و در صورت فوت او، زن و مردی که هیچ حقی در دارایی‌اش ندارند، وارثش می‌شوند.
دیدگاه دیگر، علاوه بر آنکه والدین ژنتیک را پدر و مادر حقیقی طفل بر می‌شمارد، زن متقاضی یا به عبارت دیگر زایمان کننده را نیز مادر حقیقی محسوب می‌دارد. پس بنا بر این عقیده، فرزند ناشی از اهدای جنین، دو مادر دارد که میان هر دو با وی رابطه نسبی و توارث برقرار میشود. هر چند گرفتاری‌های ناشی از پذیرش این عقیده نیز کمتر از دیدگاه اول نیست. اما با توجه به آمره بودن مقررات مربوط به حضانت و نبود امکان سلب حق حضانت، مشخص نیست که بر چه مبنای قانونی می‌توان حق حضانت مادر ژنتیک را ساقط دانست و برای او هیچ حقی نسبت به ملاقات یا نگهداری طفل قائل نشد. از سوی دیگر، با توجه به محرمانه بودن اطلاعات مربوط به هویت اهداکنندگان، قول به رابطه نسبی میان والدین ژنتیک با طفل، به همان مشکل گم شدن نسب و نبود امکان توارث میان آنها منجر میشود
اگر بخواهیم نظریه های مهم و مشهور متعدد را لیست کنیم به شرح ذیل خواهد بود:
1-نظريه مالكيت گامت
گروهي از فقها با پیروی از از نظريات گذشته نسب پدري و مادري را بين صاحبان گامت و طفل برقرار می دانند و اعتقاد به برقراري توارث ،حضانت،نفقه و محرميت در ازدواج بين آنان دارند.
2-نظريه اعراض
گروهي ديگر از فقها بر این باورند صاحبان گامت با اهداء جنين، از آن اعراض كرده و ديگر حقي نسبت به آن جنين يا طفل مولود نخواهند داشت و اين دریافت کنندگان می باشند كه نسبت به جنين ذي حق بوده و بر این اساس ابراز داشته اند وراثت، انفاق و حضانت بين کودک و صاحبان گامت وجود ندارد و در مورد محرميت در ازدواج قائل به احتياط شده اند. اين گروه از فقها محرميت در ازدواج، نفقه و حضانت را بين طفل و اهداء شوندگان برقرارمی دانند ولي در مورد ارث،اين رابطه را منحصر به كودك و زن صاحب رحم می دانند و فتوا داده اند که طفل و شوهر زن صاحب رحم از هم ارث نمی برند.
3-نظريه مختلط
گروه سوم فقها ملاك نسب را هم مالكیت گامت و هم زايمان می دانند و بر اين اساس وراثت، نفقه ،محرميت در ازدواج و حضانت را از یک سو بين صاحبان گامت و طفل و از سوی دیگر با زن صاحب رحم برقرار می دانند
با بیان دیدگاه های مشهور اینک نظر تفصیلی گروه نويسندگان هلدينگ حقوقي بیان می گردد:
به نظر نويسندگان اين گروه با وحدت ملاک از قواعد فرزند خوانده و کنیز و فرزندان حاصل از کنیز و زنانی که با حالت فوق العاده از جمله در جنگها، تصاحب و محرمیت حاصل میشد و از صدر اسلام اخبار و مدارک مستند به ما رسیده؛ فلذا قائل هستیم به اعتبار اعراض پدر و مادر ژنتیکی البته نه مطلق بلکه ممکن است تحت شرایط شفاف و حصری قابل رجوع باشد و توجه به اینکه فرد محروم الارث مطلق نداریم و همه ذاتا ظرفیت بهره مندی از ارث را دارند پس شخص مورد بررسی یا باید از پدر و مادر ژنتیکی خود ارث ببرد و یا از پدر و مادر فیزیولوژیک، و اینجا لازم است که به جای پنهان کاری و طبقه بندی نمودن مدارک و اطلاعات طرفین مرتبط، باید به طور شفاف این مساله قید گردد و همچنین با توافق اشخاص اهداکننده و اهداگیرنده، مساله ارث توافق گردد یعنی اهداکننده می تواند شرط کند که جهت تضمین آینده فرزند طبیعی خویش، وی امکان ارث از پدر و مادر ژنتیکی را داشته باشند و با توافق ممکن است توارث دوگانه مطرح گردد یعنی فرزند هم از پدر و مادر ژنتیکی و هم از پدر و مادر فیزیولوژیک ارث ببرد و اینطور نباشد که فرزند مذکور فاقد جهت ارث بری باشد. و همچنین طرفین می توانند در جهت تضمین رفاهی آینده فرزند، توافق کنند که ارث بری فرزند علاوه بر ارث بری دوگانه از بابت یکی از طرفین یکطرفه و به نفع فرزند باشد و در ارتباط با شفافیت لازم به ذکر هست که وقتی قانون شفاف و با حدود مشخص بیان گردد هیچ مشکلی پیش نمی آید همچنان که در بحث فرزند خوانده در صدر اسلام هیچ پنهانکاری نداشتیم و همه میدانستند که فلان شخص فرزند واقعی نیست و حتی جواز ازدواج با زن طلاق گرفته ی فرزند خوانده در صدر اسلام صادر شد و مشکلی هم در اجرا در بطن جامعه نداشت پس توصیه میشود به جای طبقه بندی نمودن اطلاعات(پدر و مادر واقعی و اهداگیرنده) روش شفاف سازی در پیش گرفته شود و اما در مساله اعراض هم این را داریم کنیزهایی که در صدر اسلام فروخته میشدند و بعدا در اثر نطفه صاحب قبلی بچه دار میشدند، صاحب قبلی هیچ حق و حقوقی بر وی نداشت. ولی نظر ما این هست که والدین ژنتیکی می توانند شرط کنند که مثلا در اثر فوت پدر و مادر فیزولوژیک، ولایت بر والدین اصلی بر گردد و حتی در مسائلی همچون ازدواج نظر آنها تعیین کننده باشد و از باب نسب نمی توان نسبی که واقعا وجود دارد را نفی نمود پس نسب واقعی طفل همچنان معتبر و پابرجاست و نسب مضاعف هم باید برای وی قائل گردید از طرف والدین اهداگیرنده، همچنان که ما در بحث اجداد نسب متعددی داریم و مشکلی پیش نمی آید از جمله پدر و پدر بزرگ و مادر و مادربزرگ پدر و پدر و پدربزرگ و مادر ومادربزرگ مادر پس نسب مضاعف اصولا مشکلی ایجاد نمیکند البته می توان همانطور که ذکر شد با توافق آن را یکطرفه یا دوطرفه در نظر گرفت و از بابت محرمیت، شکی نیست که محرمیت والدین واقعی پابرجاست و همچنین محرمیت با اولاد والدین واقعی و از بابت محرمیت با والدین اهداگیرنده، در محرمیت زوجه اهداگیرنده که طفل از وی متولد شده شکی نیست و به تبع برای زوج(اهداگیرنده) که در زمان زوجیت وی با زوجه(اهداگیرنده) فرآیند اهداگیری و تولد اتفاق افتاده، با تاکید بر این نکته که در حین این فرآیند رشد و تکامل، زوجه(اهداگیرنده) در عقد و زوجیت شوهر(اهداگیرنده) است پس بین شوهر مذکور و فرزند متولد شده رابطه عمیقی است و امکان نفی و ادعای عدم ارتباط معنوی و عرفی و فیزیولوژیکی مسموع نیست و محرمیت برقرار است.
# گروه وکلای حقوق بشر
# hr-l.ir
# وکیل برجسته، وکیل درجه یک
# وکیل تاپ، وکیل موفق
# مشاورحقوقی برجسته
# وکیل، مدافع، دادخواه، دادگستر، وکیل مدافع
# تهران وکیل، وکیل کرج، وکیل پایه یک دادگستری، وکیل پایه یک، وکیل خوب، بهترین وکیل
# وکیل کیفری، مشاوره حقوقی تخصصی و حرفه ای، وکیل حقوقی، وکیل خانواده
# یک وکیل خوب و با تجربه
# وکیل مهریه طلاق خانواده کیفری حقوقی ملکی
# وکیل پایه یک دادگستری با تجربه
# پیگیری کلیه دعاوی حقوقی و کیفری توسط بهترین وکلای پایه یک دادگستری
#مشاوره حقوقی 24 ساعته · وکیل متخصص امور کیفری · مشاوره با وکیل خانواده
# دریافت آسان ترین و فوری ترین مشاوره حقوقی آنلاین و رایگان 24 ساعته با وکیل پایه یک دادگستری، با امکان دریافت ارزان ترین مشاوره حقوقی تلفنی شبانه روزی
# قبول وکالت و مشاوره حقوقی به صورت حضوری و تلفنی در زمینه های مختلف حقوقی ، کیفری ، خانواده ، املاک و امور حسبی
# گروه وکلای حرفه ای وکلای حقوق بشر با مجوز رسمی کانون وکلای دادگستری مرکز
# وکیل سایبری ایران، وکیل دادسرای جرایم رایانه ای پلیس فتا، وکیل فضای مجازی اینستاگرام تلگرام واتساپ، وکیل جرایم اینترنتی، وکیل کسب و کار
