اخلال در نظم دادگاه چه عواقبی دارد؟

اخلال در نظم دادگاه یکی از معمول ترین اتفاقاتی است که به واسطه استرس، بار روانی زیاد، عدم تجربه یا بی توجهی طرفین اتفاق می افتد. قبل از بررسی عواقب و آثار اخلال در نظم دادگاه باید بدانیم که معنی اخلال در نظم دادگاه یعنی چه؟
منظور و مقصود از اخلال در نظم دادگاه اعمال، رفتار و گفتاریست که سبب بی نظمی جلسه دادگاه، بی احترامی به شان جلسه و غیره می باشد. تشخیص این مسئله که رفتار طرفین یا وکلای حاضر داخل در این تعریف است یا خیر با قاضی پرونده خواهد بود.
رعایت نظم جلسه دادگاه یکی از مهم ترین موضوعات قوانینی مثل آیین دادرسی مدنی و آیین دادرسی کیفری هستند. عواقبی که برای اخلال در نظم جلسه دادرسی در نظر گرفته شده، فقط محدود به طرفین نیست و شامل وکلا، شهود، مطلعین و سایر افراد حاضر در جلسه نیز می شود.
با توجه به عواقب سو و ناخوشایند این موضوع در این مقاله برای آگاهی بیشتر به جزئیات، شرایط و مجازات اخلال در نظم دادگاه می پردازیم.

مهم ترین عناوین این مقاله

• مفهوم و مصادیق اخلال در نظم دادگاه
• حکم مجازات قانونی اخلال در نظم دادگاه
• اخلال در نظم دادسرا و شورای حل اختلاف با چه ضمانت اجرایی رو به  روست؟

                                 جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را  کلیک نمایید

                                                                   
مفهوم و مصادیق اخلال در نظم دادگاه

به دلیل اهمیت حضور در جلسه و عواقبی که اخلال در جلسه برای طرفین ایجاد می کند، سوال اصلی این است که مفهوم اخلال در نظم جلسه چیست و چه مصادیقی دارد؟
قوانین شکلی ما که آیین دادرسی و کیفری هستند، تعریف دقیقی از مصادیق اخلال در نظم دادگاه ارائه نداده اند. لذا به کمک رویه و عرف می توانیم این مصادیق را بشناسیم.
هر گونه فعل و رفتاری اعم از تشویش، صحبت کردن بی موقع، قطع کردن صحبت دیگران، درگیری، هیاهو و غیره که نظم و روند دادرسی را با توقف، چالش و یا انحراف مواجه سازد، اخلال در نظم دادگاه شناخته می شود. این موارد هم در دادگاه کیفری و هم حقوقی جاری است و از این جیث تفاوتی بین دادگاه ها و مراجع قضایی وجود ندارد. 
قابل ذکر است که این موارد حصری نیستند و هر رفتاری که سبب اخلال در نظم شود می تواند با عواقب این عنوان مواجه شود.
تشخیص مصادیق اخلال در نظم دادگاه با قاضی حقوقی یا کیفری است.
بنابراین با توجه به عدم احصاء مصادیق اخلال در نظم دادگاه و سپردت تشخیص مصادیق به قاضی دادگاه ، بهتر است که طرفین در نحوه رفتار گفتار و کردار خود جوانب احتیاط و احترام  را نسب به شان جلسه، قاضی و طرفین حفظ کنند.

  
حکم مجازات قانونی اخلال در نظم دادگاه

تا اینجا با تعریف و مصادیق اخلال در نظم دادگاه آشنا شدیم. در این قسمت از مقاله باید به مجازات قانونی آن اشاره کنیم. همان طور که گفتیم در قوانین شکلی به این موضوع اشاره شده است، لذا در همین قوانین نیز به مجازات اخلال در نظم دادگاه پرداخته شده است.
قبل از تشکیل جلسه، قاضی دادگاه باید مفاد این مواد را یرای طرفین اعلام و عواقب آن را گوشزد کند. اما در صورتی که این مقررات رعایت نشود، قاضی مختار است حسب مورد مجازات های مقرر در قانون را اعمال نماید.
  ماده 354 قانون آیین دادرسی کفری و ماده 101 قانون آیین دادرسی مدنی به بررسی این مجازات پرداخته است.
ماده 354 قانون آیین دادرسی کیفری با تفکیک افرادیی که سبب اخلال در نظم دادگاه شده اند، مجازات های متفاوتی مقرر کرده است که به شرح زیر است:
رئیس دادگاه می‌تواند دستور اخراج کسانی را که باعث اخلال در نظم دادگاه می‏ شوند، صادر کند، مگر اینکه اخلال کننده از اصحاب دعوی باشد که در این صورت رئیس دادگاه دستور حبس او را از یک تا پنج روز صادر می کند. این دستور پس از جلسه رسیدگی، فوری اجراء می‌شود.

اگر اخلال کننده از وکلای اصحاب دعوی باشد، دادگاه به وی در خصوص رعایت نظم دادگاه تذکر می دهد و در صورت عدم تاثیر، وی را اخراج و به دادسرای انتظامی وکلا معرفی می کند.
ماده 101 قانون آیین دادرسی مدنی نیز به شرح زیر مقرر کرده است:
دادگاه می‌تواند دستور اخراج اشخاصی را که موجب اختلال نظم جلسه شوند با ذکر نحوه اختلال در صورتجلسه صادر کند و یا تا بیست و چهار ساعت حکم حبس آنان را صادر نماید. این حکم فوری اجرا می‌شود و اگر مرتکب از اصحاب دعوا یا وکلای آنان باشد به حبس از یک تا پنج روز محکوم خواهد شد.
دادگاه در اعمال یکی از این مجازات ها مخیر است.

باید در نظر داشت، مستفاد از ماده 345 قانون آیین دادرسی کیفری، چنانچه اعمال ارتکابی موجب اخلال در نظم دادگاه، واجد وصف کیفری باشند  مانند توهین و فحاشی ، علاوه بر موارد مذکور در پاراگراف های قبل، مجازات قانونی جرم ارتکابی نیز در خصوص ایجاد کننده اخلال در نظم دادگاه، اعمال خواهد شد. 

اخلال در نظم دادسرا و شورای حل اختلاف با چه ضمانت اجرایی رو به  روست؟

در این قسمت از مقاله به اخلال در نظم دادسرا و شورای حل اختلاف  اشاره می کنیم. قانون گذار در مواد مزبور صرفا از کلمه دادگاه استفاده کرده و نامی از سایر مراجه قضایی نبرده است و در این خصوص با سکوت قانون گذار مواجه هستیم. لذا نص مدونی راجع به اخلال در نظم دادسرا و شورای حل اختلاف نداریم. 
همان طور که تا این قسمت از مقاله بیان کردیم،  چنانچه  اخلالی در نظم دادگاه ایجاد شود ، بسته به اینکه اصحاب دعوا یا وکلا یا سایر حاضرین در دادگاه موجب اخلال باشند  و هم چنین بسته به اینکه دادگاه حقوقی باشد یا کیفری ، مقررات ماده 101 و  354   آیین دادرسی مدنی و آیین دادرسی کیفری  اجرا می شود.

اما اگر در دادسرا به واسطه رفتار طرفین یا وکلا اخلالی در نظم ایجاد شود، بازپرس نمی تواند کسی را اخراج نماید چرا که به دلیل عدم نص مشخص و مدونی در این مورد، عمل بازپرس غیر قانونی خواهد بود.
لذا بازپرس باید با توجه به شرایط تدابیر لازم را جهت آرامش و نظم جلسه اجرا کند.  اگر اعمال ارتکابی برهم زننده نظم، جرم باشند، مستفاد از ماده 89 قانون آیین دادرسی کیفری، چون بازپرس، ناظر جرم بوده، می تواند تحقیقات را شروع کرده، اما باید بلافاصله، وقوع جرم و مراتب را به اطلاع دادستان برساند و صرفا بعد از دستور دادستان، می تواند، تحقیقات را ادامه دهد.
وکیل پایه یک دادگستری گروه وکلای حقوق بشر
گروه وکلای حقوق بشر با داشتن سالها سابقه درخشان در به نتیجه رساندن پرونده های حقوقی می تواند یکی  از بهترین مجموعه های حقوقی برای اخذ مشاوره و خدمات وکالتی باشد.
دپارتمان تخصصی گروه وکلای حقوق بشر با داشتن وکیل در وصول مطالبات چک، سفته، ملکی، خرید و فروش، اجاره و مشارکت آماده ارائه خدمات حقوقی به عزیزان هستند.
جهت ارتباط و مشاوره با معروفترین وکیل دادگستری با تلفن گویای مجموعه تماس حاصل فرمائید.

                                           جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را  کلیک نمایید