بررسی تفاوت های جرم قابل گذشت و غیر قابل گذشت
در نظام حقوقی ایران، جرایم بر اساس امکان گذشت یا عدم گذشت از آنها به دو دسته کلی "قابل گذشت" و "غیر قابل گذشت" تقسیم می‌شوند. این دسته‌بندی نقش مهمی در روند رسیدگی به جرم و تعیین تکلیف آن دارد.
در جرایم قابل گذشت، آغاز و مختومه شدن تعقیب و مجازات مجرم به شکایت و رضایت شاکی خصوصی (بزه دیده) وابسته است. به عبارت دیگر، اگر شاکی از مجرم رضایت دهد یا اعلام گذشت کند، پرونده مختومه می‌شود و دیگر امکان پیگیری قانونی جرم وجود ندارد.
مهم ترین عناوین این مقاله
- مهم‌ترین ویژگی‌های جرم قابل گذشت
- جرم غیر قابل گذشت و مهم ترین ویژگی این دسته از جرایم
- واکاوی دو مفهوم جرم قابل گذشت و غیر قابل گذشت
جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را کلیک نمایید
مهم‌ترین ویژگی‌های جرم قابل گذشت
• شروع به تعقیب و مجازات مجرم منوط به شکایت شاکی خصوصی است.
• در صورت گذشت شاکی، پرونده مختومه می‌شود.
• امکان صلح و سازش بین شاکی و مجرم وجود دارد.
• معمولا جرایمی هستند که به طور مستقیم به جان، مال یا ناموس افراد لطمه می‌زنند.
نمونه‌هایی از جرایم قابل گذشت عبارتند از: توهین، ایراد صدمه بدنی ، تخریب اموال، مزاحمت و غیره .... در این موارد می توانید از مشاوره تخصصی وکیل ملکی خرید فروش اجاره مشارکت بهره مند باشید. جهت ارتباط با وکیل متخصص از طربق کارشناسان مجموعه اقدام به اخذ نوبت نمائید.
جرم غیر قابل گذشت و مهم ترین ویژگی این دسته از جرایم
در مقابل جرایم قابل گذشت، جرایم غیر قابل گذشت جرایمی هستند که به طور مستقیم به نظم عمومی و امنیت جامعه خدشه وارد می‌کنند. در این جرایم، تعقیب و مجازات مجرم حتی بدون شکایت شاکی خصوصی نیز توسط نهادهای دولتی مانند دادستان و ضابطین قضایی انجام می‌شود.
• شروع به تعقیب و مجازات مجرم نیاز به شکایت شاکی خصوصی ندارد.
• در صورت گذشت شاکی، پرونده همچنان مفتوح خواهد ماند و توسط نهادهای دولتی پیگیری می‌شود.
• امکان صلح و سازش بین شاکی و مجرم در برخی موارد محدود است.
• معمولا جرایمی هستند که به طور مستقیم به نظم عمومی و امنیت جامعه لطمه می‌زنند.
نمونه‌هایی از جرایم غیر قابل گذشت: قتل، سرقت، محاربه، افساد فی الارض، قاچاق مواد مخدر و غیره نمونه هایی از جرایم غیر قابل گذشت هستند.
واکاوی دو مفهوم جرم قابل گذشت و غیر قابل گذشت
برای درک عمیق‌تر این تمایز، لازم است به واکاوی تار و پود اثرات اجتماعی و فردی جرم بپردازیم. هر جرمی، چه در مقیاس فردی و چه در مقیاس اجتماعی، پیامدهایی را به دنبال دارد.
اثرات فردی:
در بعد فردی، جرم ممکن است به طور مستقیم به جان، مال، ناموس یا آزادی افراد لطمه وارد کند. بزه دیده (فردی که متحمل ضرر شده) در این جرایم نقشی محوری ایفا می‌کند و خواهان احقاق حقوق تضییع شده خود است.
اثرات اجتماعی:
در بعد اجتماعی، جرم می‌تواند نظم عمومی، امنیت و آرامش جامعه را خدشه‌دار کند و حس ناامنی و ترس را در میان افراد ایجاد کند. در این جرایم، جامعه به عنوان ذی‌نفع اصلی، خواهان حفظ نظم و مجازات عاملان جرم است.
با توجه به نوع و گستره آثار جرم، قانونگذار آن را در دسته قابل گذشت یا غیر قابل گذشت قرار می‌دهد:
• جرم قابل گذشت: جرمی که عمدتاً آثار فردی دارد و در آن، بزه دیده نقشی محوری ایفا می‌کند. در این جرایم، شروع به تعقیب و مجازات مجرم منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت گذشت او، پرونده مختومه می‌شود.
• جرم غیر قابل گذشت: جرمی که عمدتاً آثار اجتماعی دارد و در آن، جامعه به عنوان ذی‌نفع اصلی، خواهان حفظ نظم و مجازات عاملان جرم است. در این جرایم، تعقیب و مجازات مجرم حتی بدون شکایت شاکی خصوصی توسط نهادهای دولتی مانند دادستان و ضابطین قضایی انجام می‌شود.
• نقش شاکی خصوصی: در جرایم قابل گذشت، شاکی خصوصی نقشی محوری در تعقیب و مجازات مجرم دارد و می‌تواند با گذشت از جرم، پرونده را مختومه کند. در مقابل، در جرایم غیر قابل گذشت، حتی اگر شاکی خصوصی از جرم بگذرد، تعقیب و مجازات مجرم ادامه خواهد داشت.
• هدف مجازات: در جرایم قابل گذشت، هدف مجازات عمدتاً جبران ضرر و زیان بزه دیده است. در مقابل، در جرایم غیر قابل گذشت، هدف مجازات علاوه بر جبران ضرر و زیان بزه دیده، حفظ نظم عمومی و بازدارندگی از ارتکاب جرم است.
• نحوه شروع تعقیب: در جرایم قابل گذشت، تعقیب مجرم منوط به شکایت شاکی خصوصی است. در مقابل، در جرایم غیر قابل گذشت، تعقیب مجرم حتی بدون شکایت شاکی خصوصی توسط نهادهای دولتی انجام می‌شود.
نقش وکیل پایه یک دادگستری چیست؟
آگاهی از این دسته‌بندی و درک ظرافت‌های آن، از جمله وظایف وکیل کیفری است. وکیل کیفری با تسلط بر این موضوع، می‌تواند به درستی نوع جرم را تشخیص دهد و استراتژی مناسب را برای دفاع از موکل خود یا پیگیری حقوق بزه دیده انتخاب کند. جرم قابل گذشت و غیر قابل گذشت، دسته‌بندی مهمی در نظام حقوقی ایران است که بر اساس نوع و گستره آثار جرم در ابعاد فردی و اجتماعی صورت می‌گیرد. درک این تمایز، نقش کلیدی در تعیین نحوه رسیدگی به جرم و سرنوشت آن دارد. معروفترین وکیل دادگستری با تسلط بر این موضوع، می‌تواند به بهترین نحو از حقوق موکل خود یا بزه دیده دفاع کند
جرایم غیر قابل گذشت فقط به جنایات محدود نمی شوند و در برخی از دعاوی حقوی و تجاری با جرایم غیر قابل گذشت مواجه هستیم. جهت مشاوره در این زمینه می توانید از وکیل در وصول مطالبات چک و سفته استفاده نمائید.
جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را کلیک نمایید
