استناد به اسکرین شات
با گسترش روزافزون اینترنت و شبکههای اجتماعی، جرایم سایبری نیز به طور قابلتوجهی افزایش یافتهاند. در این میان، بسیاری از افراد به دنبال راههایی برای اثبات ادعا یا دفاع از خود در دعاوی حقوقی و کیفری هستند. یکی از ابزارهایی که در این راستا مورد استفاده قرار میگیرد، "اسکرین شات" یا تصویربرداری از صفحه نمایش است. اسکرین شات میتواند ابزاری مفید برای اثبات ادعا یا دفاع در دعاوی حقوقی و کیفری باشد. با این حال، لازم است که از شرایط و محدودیتهای استفاده از آن آگاه بود و در کنار اسکرین شات، از سایر ادلهی موجود نیز استفاده کرد.
در صورت نیاز به استفاده از اسکرین شات به عنوان مدرک، حتماً با یک وکیل یا متخصص حقوقی مشورت کنید تا از صحت و اعتبار آن و همچنین نحوهی ارائه آن به دادگاه یا مراجع قضایی اطمینان حاصل کنید.
قوانین مربوط به جرایم سایبری و استفاده از اسکرین شات در حال تغییر و تحول است، به همین دلیل، لازم است که با آخرین قوانین و مقررات در این زمینه آشنا باشید
مهم ترین عناوین این مقاله
- آیا اسکرین شات ارزش اثباتی دارد؟
- محدودیتهای استناد به اسکرین شات چیست؟
- اسکرین شات در چه زمانی و با چه شرایطی قابل استناد است؟
- اثبات جرم با اسکرین شات؛ چالشها و راهکارها
جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را کلیک نمایید
آیا اسکرین شات ارزش اثباتی دارد؟
اکثر افرادی که به نوعی درگیر دعاوی دادگاهی اعم از حقوقی یا کیفری باشند، ممکن است در برخی مواقع و در برخی داوی به اسکرین شات استناد کنند. لذا سوال اصلی این افراد این است که آیا اسکرین شات مدرک محسب می شود؟ آیا ارزش اثباتی دارد؟
برای پاسخ به این سوال باید فروض مختلفی در نظر گرفته شود.
لذا در ادامه با بررسی دسته بندی های مختلف به این پرسش، پاسخ می دهیم.
ارزش اسکرین شات به عنوان مدرک به دو عامل اصلی بستگی دارد:
• اصالت اسکرین شات:
o اسکرین شات باید از نظر فنی دستکاری نشده باشد و محتوای آن با واقعیت مطابقت داشته باشد.
o در صورت اثبات جعلی بودن اسکرین شات، اعتبار آن به عنوان مدرک از بین خواهد رفت.
• ماهیت اطلاعات موجود در اسکرین شات:
o پیام رسانهای داخلی:
در مورد پیام رسانهای داخلی که سرور آنها در ایران است، مطابق آییننامه جمعآوری و استنادپذیری ادله الکترونیکی، اسکرین شات میتواند به عنوان مدرک "الکترونیکی" تلقی شود.
در این حالت، ارائه دهندگان خدمات پیام رسان موظف به نگهداری اطلاعات پیامها برای مدت مشخصی هستند.
قاضی میتواند با بررسی گزارشات ارائه شده توسط این پیام رسانها، صحت و اصالت اسکرین شات را راستیآزمایی کند.
در صورت تطابق اسکرین شات با اطلاعات موجود در گزارشات، اسکرین شات به عنوان مدرک "اثبات دعوا" محسوب میشود و قاضی میتواند بر اساس آن حکم صادر کند.
o پیام رسانهای خارجی:
در مورد پیام رسانهای خارجی که سرور آنها در خارج از کشور است، به دلیل عدم امکان دسترسی به اطلاعات پیامها توسط مقام قضایی، اسکرین شات صرفاً به عنوان "اماره" تلقی میشود نه مدرک "اثبات دعوا".
به عبارت دیگر، قاضی موظف به استناد به اسکرین شات نیست، اما میتواند از آن به عنوان یکی از ادله برای کشف حقیقت استفاده کند.
محدودیتهای استناد به اسکرین شات چیست؟
• عدم انعکاس کامل واقعیت: اسکرین شات تنها بخشی از یک مکالمه یا رویداد را نشان میدهد و ممکن است تمام جزئیات را به طور کامل منعکس نکند.
• امکان جعل و دستکاری: اسکرین شاتها میتوانند جعل و دستکاری شوند، به همین دلیل، لازم است که در خصوص اعتبار آنها احتیاط کرد.
• محدودیتهای قانونی: در برخی موارد، ممکن است استفاده از اسکرین شات به عنوان مدرک در دادگاه با محدودیتهای قانونی روبرو باشد.
• تا حد امکان، از اسکرین شات پیام رسانهای داخلی که سرور آنها در ایران است استفاده کنید.
• تاریخ و زمان اسکرین شات را ثبت کنید.
• اسکرین شات را در قالب مناسب ذخیره کنید تا از نظر کیفیت و اصالت قابلقبول باشد.
• در صورت لزوم، توضیحات و تفاسیر لازم در خصوص محتوای اسکرین شات را ارائه کنید.
اسکرین شات در چه زمانی و با چه شرایطی قابل استناد است؟
در دنیای دیجیتال، اسکرین شاتها به ابزاری رایج برای ثبت مکالمات، پیامها و سایر فعالیتهای آنلاین تبدیل شدهاند. اما آیا این اسکرین شاتها در دادگاهها به عنوان مدرک قابل استناد هستند؟ پاسخ به این سوال به شرایط و نوع پیامرسانی که اسکرین شات از آن گرفته شده است بستگی دارد.
شرایط استناد به اسکرین شات عبارتند از:
• حذف نشده بودن اکانت: در صورتی که اکانت مربوط به طرف مقابل در شبکهی اجتماعی حذف شده باشد، استناد به اسکرین شات آن اکانت با چالشهایی روبرو خواهد شد. در چنین مواردی، لازم است که قبل از حذف اکانت، از محتوای آن اسکرین شات تهیه شده باشد و یا شواهد دیگری برای اثبات ادعا یا دفاع وجود داشته باشد.
• ذخیره اسکرین شات در قالب مناسب: اسکرین شات باید در قالب مناسبی ذخیره شود تا از نظر کیفیت و اصالت قابلقبول باشد.
• ذکر تاریخ و زمان: درج تاریخ و زمان در اسکرین شات، اعتبار آن را افزایش میدهد.
• تطبیق محتویات اسکرین شات با واقعیت: محتوای اسکرین شات باید با واقعیت مطابقت داشته باشد و هیچگونه دخل و تصرفی در آن صورت نگرفته باشد.
اثبات جرم با اسکرین شات؛ چالشها و راهکارها
در عصر حاضر، اسکرین شاتها به ابزاری متداول برای ثبت مکالمات، پیامها و سایر فعالیتهای آنلاین تبدیل شدهاند. این اسکرین شاتها میتوانند در اثبات جرایمی مانند توهین، تهدید، کلاهبرداری و... در دادگاهها مورد استفاده قرار گیرند. با این حال، استفاده از اسکرین شات به عنوان مدرک در دادگاه با چالشهایی همراه است که در این قسمت از مقاله به بررسی آنها و ارائه راهکارهایی برای اثبات جرم با اسکرین شات میپردازیم.
مراحل استناد به اسکرین شات در دادگاه:
1. ثبت شکایت: اولین قدم، ثبت شکایت در مراجع قضایی ذیصلاح است. در این مرحله، نوع جرم و پیامرسانی که اسکرین شات از آن گرفته شده، باید به طور دقیق ذکر شود.
2. درخواست دستور قضایی: پس از ثبت شکایت، باید از مقام قضایی درخواست صدور دستور ارائه گزارش پیامهای رد و بدل شده در پیامرسانی که به اسکرین شات آن استناد شده است، را تقاضا کرد.
3. بررسی گزارش پیامها: مقام قضایی با توجه به نوع جرم و پیامرسان مربوطه، دستور ارائه گزارش پیامها را به ارائه دهندگان خدمات پیامرسان یا پلیس فتا صادر میکند.
موارد تکمیلی برای اثبات جرم:
در مواردی که اسکرین شات به تنهایی برای اثبات جرم کافی نباشد، میتوان از مدارک و شواهد دیگری مانند:
• اقرار طرف مقابل: اگر طرف مقابل جرم را به طور صریح یا ضمنی در اسکرین شات یا در سایر مراجع اقرار کند، این امر میتواند دلیلی قاطع برای اثبات جرم باشد.
• علم قاضی: در برخی موارد، قاضی با توجه به قرائن و امارات موجود، علم به وقوع جرم پیدا میکند و نیازی به ارائه مدارک و شواهد دیگری نیست.
• اظهارنظر کارشناسان: در برخی جرایم خاص، مانند جرایم سایبری، ممکن است نیاز به نظر کارشناسان متخصص برای بررسی اسکرین شات و ارائه نظرات تخصصی باشد.
مشاوره حقوقی با وکیل آنلاین
در بسیاری از دعاوی، به دلیل گسترش استفاده از فضای مجازی و راه های ارتباطی آنلاین ممکن است برای ارائه ادله به اسکرین شات استناد نمائیم. اما استناد به اسکرین شات همان طور که در مقاله اشاره کردیم، به راحتی امکان پذیر نیست و باید مطابق با شرایط و ضوابط قانونی باشد. مشاوره از وکیل حقوقی، کیفری، تجاری و اداری با توجه به نوع پرونده کمک شایانی به پیش برد و موفقیت پرونده دارد. چرا که ارائه دادخواست اشتباه و یا حتی ادله غیر کاربردی می تواند سبب رد دعوا و عدم کسب موفقیت در دعوای مطروحه گردد. جهت کسب مشاوره در این زمینه می توانید با وکیل جرایم اینترنتی در ارتباط باشید.
گروه وکلای حقوق بشر با ارائه وکیل درتنظیم فسخ ابطال قراردادها در نظر دارد، با ارائه خدمات حقوقی تخصصی تجربه معامله ای امن را برای شما به ارمغان بیاورد.
جهت ارتباط با وکیل گروه وکلای حقوق بشر با شماره های موجود در مقاله تماس حاصل فرمائید
جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را کلیک نمایید