آیا محرومیت از ارث امکان پذیر است؟
همان طور که می دانیم افراد مطلقا مالک مایملک خود هستند و میتوانند هر دخل و تصرفی که می خواهند در اموال خود اعمال کنند. به عبراتی حق مالک مطلق است و بیقید و شرط می توانند نسبت به اموال خود تصممی بگیرد. اما در صورتی که شخص مالک فوت کند، تکلیف اموال متوفی چه می شود؟
به محض فوت هر شخصی، اموال وی به بازماندگان او می رسد. اما شخص متوفی می تواند قبل از مرگ خود و در قالب وصیت نامه تکلیف اموال خود را مشخص کند. به عبارتی چنانچه شخصی بخواهد برای بعد از مرگ خود نسبت به اموال تصمیم گیری نماید، باید در قالب وصیت باشد. وراث موظف هستند که طبق وصیت متوفی نسبت به اداره اموال وی اقدام نمایند.
یکی از مبتلا به ترین موضوعات در خصوص وصیت است این است که آیا مورث می تواند یکی از وراث یا یکی از فرزندان خود را از ارث محروم کند؟
در این مقاله قصد داریم به زوایای حقوقی این سوال بپردازیم و پاسخ قانونی آن را ارائه دهیم.
مهم ترین عناوین این مقاله
- در چه شرایطی می توانم فرزندم را از ارث محروم نمایم؟
- آیا نحرومیت از ارث قانونی است؟
- موانع ارث در نگاه قانون
جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را کلیک نمایید
در چه شرایطی می توانم فرزندم را از ارث محروم نمایم؟
در قسمت قبل به این سوال پر تکرار رسیدیم که آیا مورث می تواند یکی از وراث یا فرزندان خود را از ارث محروم نماید؟
ممکن است مورث قصد داشته باشد که در زمان حیات، نسبت به اموال و دارایی خود تعیین و تکلیف نماید. به عنوان مثال وصیت می کننند که اموال آن ها بهامور خیره و وقف صرف شود یا در ضمن وصیت خود، یکی از وراث یا فرزندان را از ارث محروم می کنند. مطابق ماده 843 قانون مدنی، وصیت به زیاده بر ثلث ترکه نافذ نیست مگر به اجازه وراث و اگر بعض از ورثه اجازه کند فقط نسبت به سهم او نافذ است.
به عبارتی دیگر وصیت مورث صرفا نسبت به یک سوم از اموال وی اجرا می شود و نافذ خواهد بود و نسبت به باقی اموال باید با اخذ اجازه از وراث باشد. لذا در صورتی که مورث در ضمن وصیت قید کند که شخص الف از ارث محروم است، این محرومیت صرفا در حدود یک سوم از اموال متوفی نافذ است و نسبت به مابقی اموال جز به اجازه و رضایت وراث راه ندارد.
قابل ذکر است که مورث نمی تواند به طور کلی هیچ یک از ورثه خود را تماما از ارث محروم نماید.
آیا محرومیت از ارث قانونی است؟
بسیاری از افراد جامعه تصور می کنند که مورث می تواند در قالب وصیت، یک یا چند تن از وراث خود را از ارث محروم نماید. اما این موضوع یکی از دهها باورغلط حقوقی است که به دلیل ضعف در اطلاعات حقوقی بین عوام رواج پیدا کرده است. با بررسی قانون مدنی و جستجو در مواد مختلف به ماده 837 قانون مدنی بر می خوریم که بیان می دارد: اگر کسی به موجب وصیت یک یا چند نفر از ورثه خود را از ارث محروم کند وصیت مزبور نافذ نیست. لذا با وجود نص صریح این ماده قانونی به غلط بودن و غیر قانونی بودن این باور که مورث می تواند فرزند خود را از ارث محروم کند، پی کی بریم.
اما ذکر این نکته که در تیتر قبلی نیز به آن اشاره کردیم ضرروی است که محرومیت از ارث با وصیت اگر چه تا ثلث وصیت نافذ و درست است اما در حقیقت محرومیت وراث از کل اموال طبق قانون از ارث مورد قبول نمی باشد
موانع ارث در نگاه قانون
با فوت هر شخصی چنانچه وصیتی وجود داشته باشد مطابق وصیت عمل می شود و تا یک سوم از اموال در جهت اهداف وصیت متوفی صرف می شود. بعد از اجرای وصیت، سایر اموال به وراث یا بزاماندگان تعلق دارد. به طور قانونی، هیچ یک از وراث از ارث محروم نیستند و باید با اخذ گواهی انحصار وراثبت سهم خود را مشخص کنند. بعد از مشخص شدن سهم هر یک از وراث، می توانند در سهم خود تصرفات مالکانه داشته باشند. اما قانون گذار در مواد مختلفی از قانون مدنی به مواردی اشاره کرده است که تحت عنوان موانع ارث شناخته می شوند. بدین معنی که چنانچه یکی از این موارد رخ دهد، نسب به وارث یا وراثی که این موانع شامل حال آن ها می شود، ارث تعلق نمی گیرد.
این موارد عبارتند از
قتل: مطابق ماده 880 قانون مدنی، قتل از موانع ارث است بنابراین کسی که مورث خود را عمداً بکشد از ارث او ممنوع میشود اعم از اینکه قتل بالمباشره باشد یا بالتسبیب و منفرداً باشد یا به شرکت دیگری.
کفر: مطابق ماده 881 مکرر قانون مدنی، کافر از مسلم ارث نمی‌برد و اگر در بین ورثه متوفای کافری، مسلم باشد وراث کافر ارث نمی‌برند اگرچه از لحاظ طبقه و درجه مقدم بر مسلم باشند.
لعان: به موجب ماده 882 قانون مدنی، بعد از لعان زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند و همچنین فرزندی که به سبب انکار او لعان واقع شده از پدر و پدر از او ارث نمی‌برند لیکن فرزند مزبور از مادر و خویشان مادری خود و همچنین مادر و خویشان مادری از او ارث می‌برند.
نسب نامشروع: مطابق ماده 884 قانون مدنی، ولدالزنا از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمی‌برد، لیکن اگر حرمت رابطه‌ای که طفل ثمره آن است نسبت به یکی از ابوین ثابت و نسبت به دیگری به واسطه اکراه یا شبهه زنا نباشد طفل فقط از این طرف و اقوام او ارث می‌برد و بالعکس
ارتباط با مشاور حقوقی گروه وکلای حقوق بشر
گروه وکلای حقوق بشر با بهره مندی تیمی مجرب از وکلای دادگستری و اساتید دانشگاه، می تواند با ارائه خدمات وکالتی و مشاوره تخصصی، مناسب ترین راهکار را در اختیار شما قرار دهد. دپارتمان تخصصی گروه وکلای حقوق بشر، با داشتن وکیل خانواده، طلاق، مهریه، نفقه، ثبتی، اداری و تجاری به دنبال افزایش خدمات حقوقی و کسب بالاترین رضایت از ارباب رجوع است. جهت ارتباط با وکیل خوب و با سابقه گروه وکلای حقوق بشر با کارشناسان مجموعه تماس حاصل فرمائید.
جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را کلیک نمایید
