معنای مستحق للغیر چیست و چه اثر حقوقی دارد؟
عقد بیع یکی از پرکاربرد ترین عقودی است که در معاملات روزمره منعقد می شود.هر عقدی که منعقد می شود اگر به طور صحیح منعقد شود آثار حقوقی به بار می آورد. عکس این موضوع نیز صدق می کند، چنانچه عقد بیع بدون شرایط و ضوابط قانونی منعقد شود می تواند آثار منفی حقوقی به بار آورد.
یکی از مشکلاتی که می تواند در عقد بیع به وجود بیاید، مستحق للغیر بودن مورد معامله است. در چنین شرایطی هر یک از طرفین می تواند با اثبات مستحق للغیر بودن مال معامله را باطل نماید.
با توجه به اهمیت موضوع و تاثیر آن بر حقوق شخص ثالث، به این موضوع می پردازیم که معنای مستحق للغیر چیست و چه اثر حقوقی دارد؟
در صورتی که از این مووضع سوال یا ابهامبی داردی تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
مهم ترین عناوین این مقاله
- مستحق للغیر چیست؟
- تاثیر مستحق للغیر بر عقد بیع
- آثار مستحق للغیر چیست؟
- چه مدارکی برای طرح دعوای مستحق للغیر بودن مبیع نیاز داریم؟
جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را کلیک نمایید
مستحق للغیر چیست؟
یکی از اصطلاحات حقوقی که ممکن است در معاملات باطل مورد استفاده قرار بگیرد، اصطلاح مستحق للغیر است. حال این سوال پیش می اید که معنای این اصطلاح چیست و چه زمانی کاربرد دارد؟
در تعریف مستحق للغیر این طور بیان شده است: «هرگاه مالی از اعیان یا منافع مورد معامله در یکی از عقود واقع شود و پس از عقد معلوم گردد که آن مال متعلق به ناقل نبوده بلکه مال شخص ثالث بوده می گویند آن مال مستحق للغیر در آمده است؛ یعنی متعلق حق غیر است نه ناقل و به طور اختصار مستحق را ذکر می کنند.»
این تعریف نشان می دهد که یکی از نشانه های معامله صحیح این است که موضوع قرارداد متعلق به مالم یا ماذون از طرف وی یا ولی یا قیم مالک باشد. لذا در صورتی که مال مورد معامله متعلق به شخص دیگری باشد، معامله باطل خواهد بود.
تاثیر مستحق للغیر بر عقد بیع
همان طور که در تیترهای قبلی اشاره کردیم چنانچه مورد معامله متعلق به شخص دیگری باشد معامله به صورت فضولی منعقد می شود. معامله فضولی باطل نیست اما غیر نافذ است. مبیع مستحق للغیر حسب مورد تاثیر متفاوتی بر عقد بیع می گذارد. چنانچه مالک عقد بیع را تنفیذ کند، معامله صحیح خواهد بود و چنانچه عقد بیع را رد کند، معامله باطل خواهد بود. لذا نمی توان یک تفسیر کلی برا معاملاتی که مورد معامله مستحق للغیر است، ارائه داد.
به عبارت دیگر تنفیذ مالم بده این معناست که معامله صحیح خواهد بود و آثار قانونی بر ان بار می شود و به عبارتی شخص معامله کننده را به عنوان نماینده خود پذیرفته است.
اما چنانچه معامله را رد کند، نشان دهنده این است که نمایندگی شخص را نپذیرفته و هیچ یک از آثار قانونی بر عقد بیع بار نمی شود.
آثار مستحق للغیر چیست؟
همان طور که اشاره کردیم با امضای عقد بیع که همان تنفیذ عقد توسط مالم کی باشد، عقد جنبه قانونی پیدا می کند و تمامی آثار عقد بیع بر طرفین بار می شود. اما در صورتی که مالک عقد بیع را تنفیذ نکند، عقدی که توسط فضول و خریدار منعقد شده باطل می شود و هیچ یک از آثار قانونی برخوردار نخواهد شد. در صورتی که مبیع مستحق للغیر باشد، مهم ترین اثری که دارد، عدم انتقال مالکیت مال به شخص خریدار است.
چه مدارکی برای طرح دعوای مستحق للغیر بودن مبیع نیاز داریم؟
همان طور که گفتیم چنانچه مبیع برای شخص دیگری باشد، اگر مالک معامله را رد کند، معامله باطل خواهد بود و هیچ اثر قانونی ندار. در این قسمت قصد داریم به این موارد اشاره کنیم که برای طرح و اثبات دعوای مستحق للغیر از چه طرقی می توانیم اقدام نماییم.
هر سند رسمی و عادی که در دسترس دارید باید به دادخواست دعوای مستحق للغیر بودن مبیع پیوست شود.
اگر قرارداد کتبی در خصوص معامله با مال مستحق للغیر در دسترس دارید حتما آن را به پیوست دادخواست ضمیمه نمائید. چنانچه از این مورد محروم هستید، از شاهدین و افرادی که در حین معامله حضور داشتند استفاده نمائید و شهادت را جز دلایل خود در دادخواست ذکر کنید. شهود باید هر زمانی که دادگاع مقتضی دانست حاضر شده و ادای شهادت کنند.
علاوه بر فروشنده فضولی ، مالک واقعی ملک را باید طرف دعوا قرار دهید. فردی که به واسطه معاملات پی در پی از سوی شما ملک به وی فروخته شده است نیز می بایست طرف دعوا قرار گیرد. تا به وی فرصت دفاع از حقوق خود داده شود .
جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را کلیک نمایید
