شرایط اعاده دادرسی در امور کیفری

  ممکن است اینطور تصور کنیم که رای صادره از دادگاه قابل اعتراض نمی باشد، اما قانون آیین دادرسی کیفری با در نظر گرفتن حقوق طرفین، حق اعتراض را برای طرفین دعوا در نظر گرفته است. اعاده دادرسی به عنوان یکی از روش های اعتراض به احکام  دادگاه در قانون آیین دادرسی کیفری پذیرفته شده است. اعاده دادرسی همان طور که از نامش پیداست به این معنی است که رای به دادگاه قبلی عئدت داده می شود تا مجددا مورد مداقه و بررسی قرار بگیرد.  اعاده دادرسی تحت شرایط خاصی اجرا می شود. به عبارتی هر چرونده و هر موضوعی قابلیت استفاده و بهره مندی از این ظرفیت قانونی را ندارد. 
اعاده دادرسی به دو نوع حقوقی و کیفری تقسیم می شود. شرایط و ضوابط درخئاست و اجرای اعاده دادرسی کیفری در قانون /ایین دادرسی کیفری مشخص شده است. لذا در این مقاله قصد داریم به نکات کاربردی اعاده دادرسی در امور کیفری بپردازیم. 

مهم ترین عناوین این مقاله

• شرایط قانونی اعاده دادرسی کیفری چیست؟
• درخواست اعاده دادرسی کیفری را به چه مرجعی ارسال کنیم؟
• چه کسانی حق درخواست اعاده دادرسی کیفری دارند؟
• مهلت اعاده دادرسی
• آثار پذیرش در خواست اعاده دادرسی کیفری

                                                        جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را  کلیک نمایید

شرایط قانونی اعاده دادرسی کیفری چیست؟

همان طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، اعاده دادرسی دارای شرایطی است که قانون آیین دادرسی کیفری به عنوان یک قانون شکلی به این موارد پرداخته است.
اعاده دادرسی صرفا در مواردی پذیرفته می شودکه حکم محکومیت قطعی صادر شده باشد. به صرف صدور حکم محکومیت قطعی، اساس اعاده دادرسی فراهم می شود و اجرا یا عدم اجرای محکومیت تاثیری در درخواست اعاده دادرسی ندارد.
اما سوال اصلی این است که در چه شرایط و مواردی اعاده دادرسی پذیرفته می شود؟ در موارد زیر درخواست اعاده دادرسی کیفری پذیرفته می‌شود:
ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری
درخواست اعاده دادرسی در مورد احکام محکومیت قطعی دادگاه‌ها اعم از آنکه حکم مذکور به اجراء گذاشته شده یا نشده باشد در موارد زیر پذیرفته می‌شود:
الف- کسی به اتهام قتل شخصی محکوم شود و سپس زنده بودن وی محرز گردد.
ب- چند نفر به اتهام ارتکاب جرمی محکوم شوند و ارتکاب آن جرم به گونه ای باشد که نتوان بیش از یک مرتکب برای آن قائل شد.
پ - شخصی به علت انتساب جرمی محکوم شود و فرد دیگری نیز به موجب حکمی از مرجع قضائی به علت انتساب همان جرم محکوم شده باشد، به طوری که از تعارض و تضاد مفاد دو حکم، بی گناهی یکی از آنان احراز گردد.
ت- درباره شخصی به اتهام واحد، احکام متفاوتی صادر شود.
ث- در دادگاه صالح ثابت شود که اسناد جعلی یا شهادت خلاف واقع گواهان، مبنای حکم بوده است.
ج - پس از صدور حکم قطعی، واقعه جدیدی حادث و یا ظاهر یا ادله جدیدی ارائه شود که موجب اثبات بی گناهی محکوم علیه یا عدم تقصیر وی باشد.
چ- عمل ارتکابی جرم نباشد و یا مجازات مورد حکم بیش از مجازات مقرر قانونی باشد.

درخواست اعاده دادرسی کیفری را به چه مرجعی ارسال کنیم؟

یکی از مهم ترین بخش های طرح دعوا، آگاهی و انتخاب از مرجع صالح قضایی است. چنانچه پرونده به مرجع غیرصلاحیت دار ارسال شود، با قرار عدم صلاحیت به مرجع صالح ارسال می شود و علاوه بر اطاله دادرسی، منجر به هزینه تراشی بیشتر برای درخواست دهنده اعاده دادرسی می شود.
دیوان عالی کشور به عنوان مرجع صالح و صلاحیت دار جهت درخواست و بررسی اعاده دادرسی شناخته می شود. 
درخواست اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور تسلیم می‌شود. این مرجع پس از احراز انطباق موضوع درخواست با یکی از موارد موضوع ماده (474) این قانون، با تجویز اعاده دادرسی، رسیدگی مجدد را به دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی، ارجاع می دهد و در غیر این صورت قرار رد اعاده دادرسی صادر می‌نماید.

چه کسانی حق درخواست اعاده دادرسی کیفری دارند؟

یکی از مهم ترین اصول حقوقی که در صورت عدم رعایت آن به دعوای کیفری یا حقوقی شاکی یا خواهان رسیدگی نمی شود، عدم احراز سمت در پرونده است. لذا به جهت بررسی این اصل مهم قانونی، باید به ماده 475 قانون آیین دادرسی کیفری بپردازیم. 
مطابق ماده 475 فانون آیین دادرسی کیفری 
اشخاص زیر حق درخواست اعاده دادرسی دارند:
الف- محکوم علیه یا وکیل یا نماینده قانونی او و در صورت فوت یا غیبت محکوم علیه، همسر و وراث قانونی و وصی او
ب- دادستان کل کشور
پ- دادستان مجری حکم

مهلت اعاده دادرسی

یکی از مهم ترین نکاتی که که هم در طرح دعوا و هم در ثبت اعتراض تاثیر زیادی دارد، رعایت مواعد و مهلت قانونی است. مهلت اعاده دادرسی در امور مدنب مطرح می شود و اعاده دادرسی در امور کیفری محدود به زمان خاصی نیست و در هر زمانی قابل طرح است. 
مهلت درخواست اعاده دادرسی برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه به شرح زیر می‌باشد:
1- نسبت به آرای حضوری قطعی، از تاریخ ابلاغ.
2- نسبت به آرای غیابی، از تاریخ انقضای مهلت واخواهی و درخواست تجدیدنظر.
تبصره - در مواردی که درخواست کننده اعاده دادرسی عذر موجهی داشته باشد طبق ماده (306) این قانون عمل می‌شود.
در حالت کلی و در شرایط عادی،  مهلت واخواهی از احکام غیابی برای کسانی که مقیم کشورند بیست روز و برای کسانی که خارج از کشور اقامت دارند دو ماه از تاریخ ابلاغ واقعی خواهد بود، مگر اینکه معترض به حکم ثابت نماید عدم اقدام به واخواهی در این مهلت به دلیل عذر موجه بوده است. در این صورت باید دلایل موجه بودن عذر خود را ضمن دادخواست واخواهی به دادگاه صادرکننده رای اعلام نماید. اگر دادگاه ادعا را موجه تشخیص داد قرار قبول دادخواست واخواهی را صادر و اجرای حکم نیز متوقف می‌شود. جهات زیر عذر موجه محسوب می‌گردد:
1- مرضی که مانع از حرکت است.
2- فوت یکی از والدین یا همسر یا اولاد.
3- حوادث قهریه از قبیل سیل، زلزله و حریق که بر اثر آن تقدیم دادخواست واخواهی در مهلت مقرر ممکن نباشد.
4- توقیف یا حبس بودن به نحوی که نتوان در مهلت مقرر دادخواست واخواهی تقدیم کرد.

آثار پذیرش در خواست اعاده دادرسی کیفری

مطابق قانون آیین دادرسی کیفری، درخواست اعاده دادرسی در امور کیفری با مهلت خاصی مواجهه نیست و محدودیتی وجود ندارد.با درخواست اعاده دادرسی چنانچه حکم اجرا نشده باشد، حکم صادره متوقف می شود. با توقف اجرای حکم ممکن است بیم مخفی شدن یا فرار محکوم علیه وجود داشته باشد، لذا در صورت عدم صدور و اخذ تامین مناسب، تامین مناسب کیفری اخذ می شود. با اخذ تامین مناسب و مرتفع نمودن بیم مخفی شدن یا فرار محکوم علیه، رسیدگی مجدد به پرونده آغاز می شود. با شروع رسیدگی چنانچه دلایلی که به دادگاه ارائه شده باشد، مستند و قانونی باشد آثار و تبعات حکم پیشین نقض یا کاهش می یابد. 
اخذ مشاوره حقوقی با وکیل کیفری گروه وکلای حقوق بشر

همان طور که تا به اینجا از مقاله اشاره کردیم، درخواست اعاده دادرسی و ارائه لایحه اعاده دادرسی امری تخصصی است و به دلیل اهمیت بسیار این موضوع و بهره مندی حداکثری از این فرصت قانونی، توصیه می کنیم که جهت اقدام حقوقی یا کیفری حتما از وکیل حقوقی یا کفیری گروه وکلای حقوق بشر استفاده نمائید. گروه وکلای حقوق بشر با در اختیار قرار دادن وکلای با مسئولیت و با سابقه، در جهت احقاق حقوق شما قدم بر می دارند. 
علاوه بر گروه تخصصی حقوقی و کیفری، وکیل تجاری، اداری، جرایم اینترنتی نیز بخش دیگری از دپارتمان تخصصی گروه وکلای حقوق بشر هستند. شما در صورت نیاز به مشاوره با وکیل می توانید با وکیل آنلاین مجموعه تماس حاصل فرمائید و مشاوره تخصصی دریافت نمائید. 
مراجعین و موکلینی که به مشاوره در حوره قراردادنویسی نیاز دارند، می توانند با کارشناسان مجموعه تماس حاصل نموده تا به وکیل در تنظیم، فسخ و ابطال قراردادها متصل شوند.

                                                    جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را  کلیک نمایید